काठमाडौँ, २ जेठ - नेपाल बढी रेमिटेन्स आम्दानी गर्नेमा विश्वकै तेस्रो नम्बरमा परेको छ।
मुलुकको अर्थतन्त्रको आकारसँग रेमिटेन्स आय हिसाब गर्दा नेपाल तेस्रो नम्बरमा दर्ज भएको हो। यो तथ्यांकले नेपालको अर्थतन्त्रमा रेमिटेन्सले मेरुदण्डको काम गरेको पुष्टि भएको छ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले विश्व बैंकलाई उद्ध्रृत गरेको एक अध्ययनअनुसार मुलुकको अर्थतन्त्रको आकारसँग हिसाब गर्दा विश्वमा नेपालभन्दा अगाडि दुईवटा मुलुकको मात्र जीडीपी अनुपातमा रेमिटेन्सको योगदान धरै छ। सबैभन्दा बढी ताजिकिस्तानको जीडीपीमा रेमिटेन्सको योगदान बढी छ।
ताजिकिस्तानको अर्थतन्त्रमा रेमिटेन्सको हिस्सा ४१.७ प्रतिशत छ। यसपछि दोस्रो धेरै रेमिटेन्स योगदान हुनेमा क्रिज रिपब्लिक परेको छ। यो मुलुकको जीडीपीमा रेमिटान्स आयको हिस्सा ३०.३ प्रतिशत छ। यो नेपालको भन्दा थोरैले मात्र बढी हो। विश्वमै तेस्रो स्थानमा रहेको नेपालको जीडीपीमा रेमिटेन्सको योगदान २९.२ प्रतिशत पुगेको छ।
अर्थविद्, नीतिनिर्माता र रोजगार क्षेत्रका विज्ञले नेपालको अर्थतन्त्रमा रेमिटेन्सलाई ’लाइफलाइन’ को संख्या दिँदै आएका छन्। मुलुकमा वार्षिक करिब ६ खर्ब रुपैयाँ रेमिटेन्स भित्रिने गरेको छ। हाम्रो अर्थतन्त्रको आकार २१ खर्बजति छ। नेपालपछि चौथो स्थानमा तोङगा परेको छ। यो देशको जीडीपीमा रेमिटेन्सको योगदान २७.९ प्रतिशत छ। यस्तै, पाँचौं स्थानमा मोल्दोभा छ। यो मुलुकको जीडीपी अनुपातमा २६.२ प्रतिशत योगदान छ।
विश्व बैंकले सन् २०१५ मा रेमिटेन्स भित्रिने मुलुक र अर्थतन्त्रको आकारलाई अध्ययन गरी यो तथ्यांक तयार पारेको हो। राष्ट्र बैंकले विश्व बैंकको यही तथ्यांकलाई उद्ध्रृत गरी गरेको पछिल्लो अध्ययनमा यो वर्ष भने नेपालमा रेमिटेन्स वृद्धिदर खस्किएको देखाइएको छ।
राष्ट्रिय योजना आयोगका पूर्वसदस्य एवं रेमिटेन्स ज्ञाता डा।गणेश गुरुङ अहिलेसम्म अर्थतन्त्रको प्रमुख आधार नै रेमिटेन्स रहेको बताउँछन्। हाल सरकारी अनुमति लिएर करिब ४० लाख युवा काम गर्न विदेशमा गएका छन्।
मुलुकको अर्थतन्त्रको आकारसँग रेमिटेन्स आय हिसाब गर्दा नेपाल तेस्रो नम्बरमा दर्ज भएको हो। यो तथ्यांकले नेपालको अर्थतन्त्रमा रेमिटेन्सले मेरुदण्डको काम गरेको पुष्टि भएको छ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले विश्व बैंकलाई उद्ध्रृत गरेको एक अध्ययनअनुसार मुलुकको अर्थतन्त्रको आकारसँग हिसाब गर्दा विश्वमा नेपालभन्दा अगाडि दुईवटा मुलुकको मात्र जीडीपी अनुपातमा रेमिटेन्सको योगदान धरै छ। सबैभन्दा बढी ताजिकिस्तानको जीडीपीमा रेमिटेन्सको योगदान बढी छ।
ताजिकिस्तानको अर्थतन्त्रमा रेमिटेन्सको हिस्सा ४१.७ प्रतिशत छ। यसपछि दोस्रो धेरै रेमिटेन्स योगदान हुनेमा क्रिज रिपब्लिक परेको छ। यो मुलुकको जीडीपीमा रेमिटान्स आयको हिस्सा ३०.३ प्रतिशत छ। यो नेपालको भन्दा थोरैले मात्र बढी हो। विश्वमै तेस्रो स्थानमा रहेको नेपालको जीडीपीमा रेमिटेन्सको योगदान २९.२ प्रतिशत पुगेको छ।
अर्थविद्, नीतिनिर्माता र रोजगार क्षेत्रका विज्ञले नेपालको अर्थतन्त्रमा रेमिटेन्सलाई ’लाइफलाइन’ को संख्या दिँदै आएका छन्। मुलुकमा वार्षिक करिब ६ खर्ब रुपैयाँ रेमिटेन्स भित्रिने गरेको छ। हाम्रो अर्थतन्त्रको आकार २१ खर्बजति छ। नेपालपछि चौथो स्थानमा तोङगा परेको छ। यो देशको जीडीपीमा रेमिटेन्सको योगदान २७.९ प्रतिशत छ। यस्तै, पाँचौं स्थानमा मोल्दोभा छ। यो मुलुकको जीडीपी अनुपातमा २६.२ प्रतिशत योगदान छ।
विश्व बैंकले सन् २०१५ मा रेमिटेन्स भित्रिने मुलुक र अर्थतन्त्रको आकारलाई अध्ययन गरी यो तथ्यांक तयार पारेको हो। राष्ट्र बैंकले विश्व बैंकको यही तथ्यांकलाई उद्ध्रृत गरी गरेको पछिल्लो अध्ययनमा यो वर्ष भने नेपालमा रेमिटेन्स वृद्धिदर खस्किएको देखाइएको छ।
राष्ट्रिय योजना आयोगका पूर्वसदस्य एवं रेमिटेन्स ज्ञाता डा।गणेश गुरुङ अहिलेसम्म अर्थतन्त्रको प्रमुख आधार नै रेमिटेन्स रहेको बताउँछन्। हाल सरकारी अनुमति लिएर करिब ४० लाख युवा काम गर्न विदेशमा गएका छन्।
